Vijf vragen over skimming

1. Wat is skimming precies?
De benaming wordt gebruikt voor fraude met pinpas- en geldautomaten. Bij skimming wordt gebruik gemaakt van een apparaat dat de magnetische strip op de pas kan lezen en kopiëren. Dit apparaat wordt vervolgens vóór de sleuf van de pinautomaat geplaatst. De gebruiker vermoedt niet meteen onraad, want het apparaatje ziet er uit als een normaal voorzetmondje.

Met behulp van een minicamera wordt vervolgens de pincode uitgelezen en als dat niet gaat leest vaak iemand over de schouder mee. Bij pinpasfraude wordt de bankpas gekopieerd met behulp van een aangepaste pinautomaat die bijvoorbeeld in benzinestations of supermarkten wordt geplaatst. De gebruiker haalt zij pas door het systeem en het apparaat noteert de pincode. De kaart wordt vervolgens gekopieerd en de rekening geplunderd.

2. Wat is er zo alarmerend aan skimming?
De technieken worden steeds verfijnder en de dieven steeds brutaler. Deze zomer bleken apparaten te zijn geplaatst in supermarkten bij de Albert Heijn in Amstelveen en Breda Noord. Roemeense en Bulgaarse bendes laten zich insluiten en in de nacht verwisselen ze dan de apparaten voor hun eigen spullen.

Deze week werd bekend dat pinautomaten vermoedelijk al in de fabriek van Aziatische fabrikanten wordt gemanipuleerd. Er zit een radiochip ingebouwd dat de persoonsgegevens naar de fraudeurs stuurt. Een andere methode die aan het opkomen is: het tappen van de kabel die van de computer naar de pinpasautomaat loopt. Dat gebeurt met een apparaatje dat sterk op een ordinaire digitale stemrecorder lijkt.

3. Wie houden zich bezig met skimming?
De meeste pinpasfraudeurs komen uit Oost-Europa, vooral Roemenië. Skimmen is nogal arbeidsintensief en de Roemenen kunnen makkelijk landgenoten werven die tegen een hongerloontje een inbraak willen plegen (om gemanipuleerde automaten te plaatsen) of op de wacht willen staan. De gestolen gegevens moeten ook online verkocht worden en daar houden vooral Russische criminelen zich mee bezig. Die kunnen snel van servers wisselen, zodat ze moeilijk te traceren zijn. De gemanipuleerde apparatuur wordt veelal in China besteld.

4. Wat wordt er tegen skimming gedaan?
Vijf van de zes regionale rechercheteams werken momenteel aan onderzoeken naar skimming. Banken blokkeren bankkaarten zodra fraude wordt vermoed, maar dan is het leed natuurlijk al geleden. Vervanging van voorzetmondjes heeft niet veel geholpen. De skimmers komen gewoon met een nieuwe type. Of ze veranderen van tactiek.

Begin oktober zijn vermoedelijk honderden treinreizigers de dupe geworden van skimmers nadat die een kaartjesautomaat in de stationshal van Haarlem was bewerkt.

Ook in Oss hebben skimmers bij de NS toegeslagen. Bij de spoorwegpolitie zijn 300 gevallen van identiteitsfraude bekend. Bij de aankoop van pinpasapparatuur wordt tegenwoordig steeds meer op het gewicht gelet. Als zo'n apparaat zwaarder is dan gemiddeld, is het vaak omdat er mee geknoeid is.

5. Hoe grootschalig is skimming?
Landelijk fraudeofficier Speijers spreekt van een hausse, maar de bedragen die ermee zijn gemoeid vallen mee als je het afzet tegen het totale bedrag aan pinpastransacties. Bureau Ultrascan trekt daarentegen wel aan de bel. Ultrascan, gespecialiseerd in het oplossen van financiële fraude, meldde eerder deze week dat van juli 2007 tot september 2008 het aantal incidenten van identiteitsdiefstal negen keer zo hoog is.

Wat analisten vooral zorgen baart is dat maar een deel van de verduisterde betaalgegevens te koop wordt aangeboden. Het is onduidelijk wat er met de rest gebeurt, maar het vrijgeven van al deze gestolen gegevens zou theoretisch een serieuze verstoring van het betaalsysteem kunnen veroorzaken.