INTERNETCRIMINELEN ZIJN BIJNA RIJP VOOR EEN BEURSNOTERING

Privédetective Frank Engelsman (48) spreekt over zijn jacht op internetcriminelen met recherchebureau Ultrascan.

‘Gecondoleerd, uw achterneef Gerard is overleden. U kent hem misschien niet, maar hij is zesdegraads familie dus krijgt u de erfenis. Schiet u een paar onkosten voor zodat wij de erfenis kunnen vrijgeven?’

Dikke kans dat deze mail uit Nigeria komt. En ja, het is inderdaad te mooi om waar te zijn, het zijn ‘419- criminelen’ in actie (vernoemd naar een artikel uit het Nigeriaanse wetboek). ‘Ze zitten overal ter wereld, zeker ook hier. De Bijlmer is één 419-hotspot’. Met Ultrascan bracht Engelsman de 419-netwerken in kaart. In 2007 waren zeker 1.281 scammersin Nederland actief met zo’n 50.000 moneymules (hulpjes) die 302 miljoen dollar winst maakten.

‘Het groeit en groeit maar, omdat de politie er geen prioriteit aan geeft.’ Het is een uitspraak die Engelsman vaker in de mond neemt. Zeker als hij praat over de groei van skimmers en creditcardfraude. ‘Criminaliteit is de afgelopen tien jaar digitaal en grensoverschrijdend geworden en de politie heeft er geen antwoord op omdat de criminelen en slachtoffers zich in verschillende landen bevinden.’

Een ander voorbeeld. De ‘bank’ Limburg Societe (www.limburgsociete.eu). Een mooie website waarop je tegen spotprijzen leningen kunt afsluiten. Alleen een beetje vreemd dat het postadres is gevestigd op het hoofdkantoor van ABN Amro in Amsterdam, terwijl de site geregistreerd is in Florida. Alleen via een 06-nummer kan contact worden gezocht. Wie in de val trapt, moet al zijn persoonlijke gegevens inleveren, inclusief paspoortkopie. Badabeng badaboem, en je identiteit is gestolen.

Open source criminele netwerken noemt Engelsman de uiterst flexibele, grensoverschrijdend opererende virtuele bendes. Van Roemenen die een pinautomaat in Rotterdam skimmen en in Parijs gaan pinnen, tot Nigerianen die in Lagos een nepbank starten en iemand in Groningen tillen. De overheid staat erbij en kijkt ernaar. ‘Internet is erbij gekomen als nieuwe dimensie in het leven, maar er is nog vrijwel niets geregeld op internetgebied. Nog steeds is er geen cybercrimewetgeving terwijl criminelen jaarlijks via internet miljarden buitmaken.’

Vooral voor de Russen moeten we bang zijn. Dat zijn de echte grote jongens. ‘Die hebben de creditcardfraude sinds 2003 vercommercialiseerd. Begin dit decennium had je een paar Nigerianen, maar de criminele cyberorganisaties van de Russen zijn halve multinationals geworden met flashywebsites. Ze maken schaamteloos reclame voor hun software in de trant van ‘als je nu bestelt, krijg je er vijf creditcards gratis bij’.

Inmiddels is cardfraude en skimmen gegroeid tot een miljardenbusiness, omdat de criminelen qua techniek en organisatie ver voorlopen op banken, politie en nationale overheden. ‘Die Russen hebben honderden miljoenen. Nog voordat ABN Amro het nieuwe mondje voor de pinautomaat invoerde, was het alweer gekraakt. Die gasten kopen gewoon complete ATM’s en laten whizzkidsermee puzzelen.’

Engelsman klinkt gefrustreerd, strijdvaardig en gelaten tegelijk als hij probeert te illustreren dat het banken en overheden te weinig kan schelen. ‘In 2007 heb ik de banken al gewaarschuwd voor skimmers. En dan zitten bankdirecteuren dus gewoon te lachen. Maar meneer Engelsman, wij zijn toch geen opsporingsbureau.’

Over zijn eigen drijfveren is hij kort. ‘Je werk goed doen en een beetje de wereld verbeteren.’ Hij praat liever over wat de afgelopen jaren is misgegaan. ‘We zijn het normaal gaan vinden dat software zo lek is als een mandje. Dat creditcardgegevens kunnen worden gestolen als je inlogt bij een webwinkel. Microsoft is daar de exponent van. Het maakt blijkbaar niet uit dat er duizenden bugs in Internet Explorer en Windows zitten waardoor je alles kunt stelen. Elke discussie eindigt met het argument dat het te veel kost om opnieuw te doen. Dus is pleisters plakken zogenaamd de enige remedie. Eigenlijk zou je de software, uitgevonden in de jaren negentig, moeten weggooien en opnieuw beginnen met ontwikkelen.’.